Jubbegaster én Heerenveense Jelbrich de Jong “Het is leuk om zelf student te zijn!”

JUBBEGA - “Ik ben getrouwd, docent, schilder, ondernemer en een kattenvrouwtje.” Jelbrich de Jong (39) vindt heel veel leuk, probeert van alles uit en zit boordevol plannen. 

“Ik heb mij jarenlang verveeld, maar nu heb ik mijn passie gevonden. Als ik mijzelf zou moeten omschrijven zeg ik: bedachtzaam, tikkeltje introvert, vol humor, een denker, onderzoekend, nieuwsgierig én sensitief.”

Jelbrich werkt alweer twaalf jaar als docente aan het Friesland College waar ze lesgeeft in plattegrond tekenen en perspectief aan de designopleiding. Daarnaast doet ze veel projectbegeleiding en onderwijsontwikkeling op dezelfde locatie. Hiervoor volgde ze de hbo-opleiding tot docent beeldende kunst en vormgeving. Daarnaast heeft ze één jaar aan Minerva gestudeerd waar ze als achttienjarige “vage dingen deed met installaties en zelfs iets met een varkenshart…”

Kunstenaar of schilder?

Op Minerva kwam Jelbrich ook in aanraking met schilderen. “Er was een reeks van tien lessen modelschilderen en toen dacht ik: ik wou dat dit de kunstacademie was.” Helaas was dat alles wat er aan schilderen gedaan werd. De kunstacademie draaide nu eenmaal in die tijd meer om conceptuele kunst in plaats van het figuratieve, het herkenbare. “Stiekem was ik toen al nieuwsgierig naar klassieke technieken en anatomie.”

Pas zes jaar geleden kwam Jelbrich er na een lange tijd achter dat ze vastliep, geen hobby noch richting had, en toen ontdekte ze ineens olieverf. Dit was hét. Tien weken lang volgde ze een cursus in Amsterdam en zo begon een ontwikkelingsproces richting de kunstenares die ze nu is. Tenminste, ik noem haar kunstenares maar zelf twijfelt Jelbrich nog. Ze noemt zichzelf voor nu liever schilder. Wie weet verandert dat in de toekomst als ze verder in haar ontwikkeling is. “Ik zou wel rechtbanktekenaar willen worden!”, bekent ze.

Groeiproces

“Ik ben nog niet waar ik kan zijn, ik kan nog groeien. Ik ben iemand die heel erg van het leren is. Maar ik heb dus geen academie gevolgd. Ik voel mij er prettiger bij om cursussen te volgen die op dat moment bij mijn ontwikkeling passen. Het is leuk om zelf student te zijn. Ik haal mijn kennis overal vandaan en sluit mij daarna op om het onder de knie te krijgen.” Naast het zelf schilderen geeft Jelbrich ook les in de Heerenveense School.

“Ik doceer de technieken die ik zelf toepas. Iedereen stapt op verschillende niveaus in en vele komen terug zodat je meer de verdieping in kunt. Dat vind ik heel leuk!” Op dit moment geeft Jelbrich één keer per week schilderles. Ze deed dat vorig jaar twee keer per week, maar dat bleek veel te intensief. Dan verliest ze haar balans. Inmiddels heeft ze geleerd dat liefde en gezondheid - en ja, het zijn clichés beseft ze heel goed - het belangrijkste zijn in het leven. Als je die twee niet hebt wordt de rest ook moeilijker.

Jezelf zijn

“Ik heb vroeger instabiele periodes gehad en nu ik meer mezelf durf te zijn en mezelf leer kennen groei ik echt als persoon. Ik ben goed geworden in grenzen aangeven. Het is gewoon leuk om ouder te worden! Ik ben graag alleen en daarom is drie dagen op het Friesland College meer dan genoeg. Als ik teveel doe ben ik zomaar leeg en dat is natuurlijk niet de bedoeling.”

En zo zoekt Jelbrich continu naar balans in haar leven. “Misschien ben ik ook wel heel voorzichtig met mijn basis, mijn inkomen en baan? Maar voor nu is dit een goed tempo. Het is op dit moment zoals het zou moeten zijn voor mij.”

Luxe

Voor Jelbrich is schilderen dus niet het belangrijkste, het bepaalt ook niet haar identiteit. “Ik hecht waarde aan mijn ruimte. Dus zeg ik regelmatig nee op een opdracht zodat ik ruimte houd. Mensen vinden dit wel vreemd als ik nee zeg. Maar door die nee kon ik volmondig ja zeggen op een aantal interessante opdrachten, waaronder illustraties voor een boek. Het is ook wel luxe dat ik niet van het schilderen hoef te leven.”

En dat is op dit moment ook duidelijk niet haar intentie, de druk en deadlines passen gewoon niet bij Jelbrich. “Mijn vrijheid zorgt voor mijn inspiratie. Ik voel dat ik een leuke weg ben ingeslagen. Dit is mijn passie, ik heb mijn flow gevonden. Maar ook pas op mijn 33^ste hè! Ik had lange tijd niets. Mijn man ziet dat ik hier heel blij van word, dat dit klopt en dat ik dit nu moet doen. Dus hij is heel geduldig en regelmatig mijn model. Hij kent mij al heel lang, we waren praktisch buren in Jubbega, waar we allebei geboren zijn.”

 Al zagen ze elkaar toen niet staan. Pas later in de muziekscene van Jubbega leerden ze elkaar goed kennen. “Wij hebben niet gekozen voor kinderen. Het is altijd een gevoel geweest. Het zijn lastige keuzes, voor een vrouw helemaal. Ik durf ervoor te kiezen dat dit mijn leven is. Ik wijk daarin enorm af van een grote groep. Alhoewel er steeds meer vrouwen zijn die bewust kinderloos zijn. Het lijkt soms wel dat je je hierover moet verantwoorden, maar dat hoeft niet. Je maakt gewoon een keuze. Punt.”

Alla prima

Schilderen is bijna meditatief voor Jelbrich. “Er ontstaat iets onder je handen en dat is bijzonder!” Jelbrich probeert de laatste tijd ‘alla prima’ uit, nat-in-nat schilderen. Maar meestal werkt ze in lagen die om droogtijd vragen waardoor ze moet wachten en ze de rem er op moet zetten. Dat werkt goed voor de kwaliteit omdat ze op deze manier vaker naar het werk kijkt.

Ze gunt anderen ook om zo’n flow te vinden. Een cursus bij Jelbrich volgen betekent dan ook meer dan alleen schilderen. Ze helpt mensen graag over drempels en onzekerheid heen. “Ik vind het leuk als cursisten ontdekken dat ze in zichzelf zakken, een focus vinden en tot een mooi eindresultaat komen.”

Door: Janita Baron