Maja van der Zee is vrijwilligster in maatjesproject “Als iemand nog twijfelt, ik zeg doen!”
Algemeen
HEERENVEEN - Al een flinke tijd bewijzen maatjesprojecten hun meerwaarde. Deelnemers krijgen meer zelfvertrouwen, ontwikkelen een positiever zelfbeeld, zijn in staat om - wanneer ze dit willen - bijvoorbeeld sociale activiteiten te bezoeken.
Niet alleen de deelnemers, ook de vrijwillige maatjes halen veel uit een maatjesproject. Maja van der Zee (74) is één van die vrijwillige maatjes. Al ruim twintig jaar zet zij zich in voor Humanitas Heerenveen.
“Mijn moeder woonde in Mariënbosch, ik bezocht haar vaak. Nadat zij overleed dacht ik ineens: ik heb tijd over nu. Ik vond een kaartje in de bus van Humanitas, met een oproep voor vrijwilligers. Nou ja, zodoende is het eigenlijk begonnen.”
Humanitas
De vereniging Humanitas is een landelijke vrijwilligersorganisatie, met vele lokale afdelingen waaronder een in Heerenveen. De vrijwilligers helpen mensen om op eigen kracht iets aan hun situatie te veranderen. Soms lijkt een situatie uitzichtloos, zeker wanneer tegenslagen zich opstapelen, zoals ziekte, eenzaamheid, echtscheiding, het verlies van een dierbare, geldgebrek of schulden. Het kan iedereen overkomen, maar gelukkig kan ook iedereen tegenslagen overwinnen. Zelfstandig of met een beetje hulp. De vrijwilligers van Humanitas helpen om de situatie de baas te worden en geven praktische tips om dat zo te houden.
In het begin was Maja onderdeel van de bezoekgroep, wat later veranderde in een maatjesproject. Bij een maatjesproject wordt een vrijwilliger één-op-één gekoppeld aan een deelnemer.
“Een maatje is toegespitst op jouw behoeften, ongeacht je achtergrond of verleden. Een vrijwilliger is jouw maatje en gaat met je op stap. Wandelen of winkelen, of gewoon kletsen. Alles is erop gericht om jou het plezier en zelfvertrouwen terug te geven in je eigen contacten.”
Maja is tien jaar lang maatje geweest van een mevrouw die graag wilde wandelen, maar dit vanwege haar rolstoel niet alleen kon. Samen maakten ze heel wat kilometers. “Je bouwt echt een band met elkaar op. Deze mevrouw is helaas overleden, inmiddels ben ik gekoppeld aan een andere dame, ze woont zelfstandig, maar wel onder begeleiding. Ik bezoek haar ongeveer één middag per week, we kletsen veel, drinken koffie en spelen spelletjes. Ik ben een soort vertrouwenspersoon, ze vertelt dingen die ze niet aan iemand anders kwijt kan of wil. Ik luister alleen maar, ik doe er verder niet iets mee. Dat maakt het voor beiden juist prettig.”
Koppeling
Die koppeling ontstaat niet vanzelf, daar gaat een zorgvuldige bemiddeling aan vooraf. “Onze coördinator gaat bij de hulpvrager thuis op bezoek en bespreekt de wensen en ‘eisen’ voor het maatje. Bij inschrijving hebben ook de vrijwilligers hun voorkeuren doorgegeven. Vervolgens zoekt de coördinator naar een geschikte vrijwilliger en koppelt maatje en hulpvrager aan elkaar. Bij de kennismaking bepalen we of het een match is, zo niet dan zoekt de coördinator naar een alternatief. Beide partijen moeten tevreden zijn, anders heeft het weinig zin.”
Samenleven op basis van gelijkwaardigheid, dat is het uitgangspunt en dat is ook hoe Humanitas te werk gaat. De vrijwilligers staan niet boven, maar naast de mensen die ze helpen. “Je deelt best veel samen, er ontstaat een soort vertrouwensband. Als er eens een klusje is, dan kijk ik mijn man even lief aan. Hij helpt zo nu en dan.” Toch is het belangrijk om wel onderscheid te bewaren tussen het vrijwilligerswerk en een gewone vriendschap. “Hier hebben we het met elkaar als vrijwilligers ook over tijdens de jaarlijkse bijeenkomsten. Naast interessante sprekers leren we ook van elkaar door ervaringen uit te wisselen. Er wordt wel eens gesproken over ‘cliënten’, zo zie ik dat niet. Alhoewel, soms is er echt behoefte aan psychische en/of medische ondersteuning. Dat kunnen wij niet bieden en dat hoort ook niet bij onze rol. Op zulke momenten is het wel goed om je te realiseren dat het vrijwilligerswerk blijft.”
Naast de gewone bezoekmomenten heeft Maja telefonisch contact met haar hulpvrager. “We appen en bellen met elkaar. Ik ben blij dat we elkaar weer mogen zien, want ze had echt wel behoefte aan bezoek.”
Iets betekenen
Sommige vrijwilligers doen maatjeswerk om bepaalde vaardigheden op te doen, anderen doen het uit persoonlijke overtuiging. Zij vinden het belangrijk om iets te betekenen voor de maatschappij. Maar veruit de meeste vrijwilligers vinden het ‘gewoon leuk’ om mensen te ondersteunen en halen er zelf ook sociale contacten uit. Maja kan het iedereen aanbevelen. “Als iemand nog twijfelt om maatje te worden, ik zeg doen! Het brengt veel voldoening en eerlijk is eerlijk, je krijgt er ook echt een goed gevoel van.”
Of je nu achttien bent of tachtig, een maatje worden of vragen kan altijd. Er hoeft ook niet beslist een groot probleem te zijn om een maatje aan te vragen. Vaak is er sprake van eenzaamheid. Maar er is goed nieuws, volgens Maja. “Eenzaamheid lossen we met elkaar op, er is iets aan te doen. Je staat er niet alleen voor. De afgelopen tijd hebben we gemerkt: iedereen kan wel mensen om zich heen gebruiken.”
