Jan Schokker: “Ik lees zelf helemaal niet. Ik gebruik die tijd liever om zelf te schrijven!”
Algemeen
NIEUWEHORNE - Jan Schokker uit Nieuwehorne, oorspronkelijk een Oranjewoudster, schrijft eigenlijk al zijn hele leven.
Dat deed hij tot voor kort naast het runnen van zijn eigen bedrijf, gewoon voor de hobby. Heerlijk ’s avonds schrijven. Inmiddels is hij met pensioen en heeft hij zijn zesde – Friestalige - boek af, over de fictieve plysjeman Ale Alema van Bontbok, gestationeerd op het bureau Heerenveen. De uitgaven zijn ‘on demand’, zoals dat heet en worden geprint op aanvraag. GrootHeerenveen ging langs bij de auteur voor een face to face gesprek. Wie is Jan Schokker, en heeft hij nog meer geschreven, naast de avonturen van Ale Alema?
In zijn jonge jaren ligt het in de lijn der verwachting dat Jan Schokker (1952) timmerman moet worden, maar “Ik sloopte graag radio’s uit elkaar”, dus gaat Jan de elektrotechniek in. Hij werkt samen met een partner en van het één komt het ander en ineens zit hij in de standbouw voor beurzen. Dat bevalt hem zo goed dat Jan zijn eigen bedrijf start: Schokker Producties in Jonkersland, gespecialiseerd in, je raadt het al, standbouw, sign en print. “Ik begon het bedrijf omdat het creatief en ambachtelijk tegelijk was. Door de jaren heen is die wereld behoorlijk veranderd, maar nog steeds vind ik het een mooi vak!” Je kunt zelf veel meer, als je maar durft, is zijn motto.
Familiebedrijf
De combinatie van alle werkzaamheden, de afwisseling, vindt hij het fijnst. “Het manager zijn lag mij minder. Ik ben eigenlijk gewoon liever zelf aan het werk dan met het managen van het werk.” Dat lost Jan op door tijd vrij te maken om ook gewoon op de vloer bezig te kunnen zijn. Als zijn zoon bij hem in het bedrijf komt, laat Jan hem de telefoon opnemen zodat hij dat óók los kan laten.
Kenmerkend voor Jan Schokker is dat hij graag zelf op de (beurs)vloer staat. Als er dan ook internationale beurzen bij komen, neemt hij samen met zijn vrouw de vrachtwagen vol materialen mee en gaan ze samen naar het buitenland om een beursstand op te bouwen, en een paar dagen te genieten. Na afloop breken ze de stand weer af om terug te keren naar Jonkersland. Mooie avontuurlijke uitstapjes zijn dit, volgens Jan Schokker. Het brengt hen onder andere naar Marseille, Parijs, Duitsland, Engeland en Zweden.
Overdag, ja zelfs nu na zijn pensioen, is hij nog steeds veel op het bedrijf in Jonkersland te vinden. Hij heeft het met hart en ziel opgebouwd en met veel plezier overgedragen aan zijn zoon. Zijn dochter is er werkzaam als grafisch vormgeefster. Daarmee is het, en dat had hij niet verwacht bij de start, een echt familiebedrijf geworden.
Ale Alema – De Koalmansaak
Op zijn vijftigste komt Jan Schokker op een punt waarop hij zichzelf afvraagt of hij nog iets anders wil met zijn leven. Er is één ding dat hij nog niet gedaan heeft: een boek schrijven. Jan besluit om een Friese ‘plysjeroman’ te gaan schrijven en bedenkt het personage Ale Alema, een Friese rechercheur die fictief op het politiebureau van Heerenveen werkt en in Bontebok woont.
“Ik wilde eens een langer verhaal schrijven en kwam toen uit op een politieroman. Dat kwam door de verhalen van Henning Mankell die mij aanspraken. Ik begon na te denken over namen, en over waar het zich moest afspelen en zo kreeg het eerste verhaal langzaam haar vorm.” Dat wil zeggen, het eerste manuscript belandt ten dele in de prullenbak van de uitgever. Jan moet zo goed als overnieuw beginnen. “Het eerste boek uitbrengen was spannend en geweldig. Ik had wel schroom, is het wel goed genoeg? En dan laat je het lezen bij een uitgeverij en willen ze met je aan de slag. Het totaalproces, inclusief kaftkeuze was leuk om mee te maken. Je eerste boek in handen hebben is geweldig!”
Dat eerste Ale Alema-boek, ‘De Koalmansaak’, verschijnt in 2008. Niet bij een gevestigde uitgeverij, maar als print op bestelling, via een internetboekhandel en -uitgeverij. Het is, volgens een boekrecensie “een vlot en bij vlagen boeiend geschreven verhaal met aardige vleugjes couleur locale: plaatsen en straten in de regio Heerenveen worden met name genoemd. Schokker weet de sfeer van zowel een politiebureau als van een landschap goed neer te zetten en hij houdt de vaart in het verhaal.”
De Flecht fan Victor
Er blijkt meer in het leven van Ale Alema te zitten en Jan pent flink door. Er gebeurt zoveel in het leven van Ale Alema, dat rond Kerst 2020 het alweer zesde deel uit deze serie politieromans verschijnt: ‘De Flecht fan Victor’. Het idee voor het verhaal ontstaat in Zuid-Frankrijk.
Als Jan in Zuid-Frankrijk op vakantie is, ziet hij een man aan een tafeltje zitten met een opvallend uiterlijk. Een doorleefd Spaans gezicht, een ‘verweerde kop’ zoals ze dat zo mooi noemen, vol krassen en met een haviksneus. Die man zet de gedachtestroom van Jan aan het werk. “Die man krijgt een hoofdrol in mijn volgende boek!”, denkt hij op dat op dat ogenblik. “Dan weet ik verder nog niets, maar bouw ik het uit. In mijn verhaal heeft deze man, Victor heb ik hem genoemd, tijdens een vakantie zijn Friese vrouw ontmoet. Omdat hij al overhoop ligt met zijn familie vertrekt het stel naar Nederland en gaat in Oudeschoot wonen. In het boek wordt de dochter van Victor vermist. Rechercheur Alema wordt erbij gehaald door zijn collega die zich ongerust maakt. Als ze daar in Oudeschoot zitten voor een gesprek stapt ineens de dochter binnen met haar rolkoffertje!” En dan….?
Hoe dat zit, daarvoor moet je toch echt het boek zelf gaan lezen. Het is verkrijgbaar bij de lokale boekhandel.
“Wij zijn geen Klinkhamertjes”
Er blijken nog genoeg nieuwe mogelijke verhaallijnen te zijn. Wie weet gaat Ale Alema wel cold cases doen? En kan hij net als Jan nog niet het werk achter zich laten… Het schrijftalent van Jan Schokker zit trouwens in zijn directe familie. Wat blijkt? Jan heeft een schrijvende tweelingbroer!
Hoewel ze vroeger dezelfde kleren droegen kon de tweeling toch niemand voor de gek houden. Ze lijken uiterlijk helemaal niet op elkaar (“Wij zijn geen Klinkhamertjes”), maar beiden blijken enorm van het schrijven te houden. De broers zijn door het schrijversvak weer naar elkaar toegegroeid. “Een groot gedeelte van ons leven zijn we eigenlijk gewoon ieder onze eigen weg gegaan. Hij heeft zelfs een aantal jaren in Amerika gewoond en woont nu in Hillegom. Door het schrijven hebben wij weer veel contact.” Saillant detail: Jans tweelingbroer schrijft ook in het Fries en heeft al meerdere prijzen gewonnen. “Hij is een mooie spiegel voor mij. Hij leest ook altijd mee als ik iets af heb.”
Toneelvereniging Jonkersland
Jan Schokker schrijft ook graag toneelstukken. “Ik zit bij de toneelvereniging van Jonkersland en daar hebben we de afgelopen jaren al zo’n vijftien stukken van mijn hand opgevoerd.” De eerste toneelteksten waren in het Nederlands en later ging Jan over in het Fries. Afgelopen jaar heeft Jan gewerkt aan ‘Lockdown’ die hopelijk in 2021 opgevoerd kan worden. “Een poosje geleden kreeg ik ineens royalty’s overgemaakt. Mijn toneelstukken staan geregistreerd en een groep uit Limburg bleek één van mijn eerste toneelstukken gespeeld te hebben.” Zelf speelt Jan ook nog steeds mee in de groep van Jonkersland. Hij kan eigenlijk niet wachten om het nieuwe humoristische stuk over de lockdown op te mogen voeren. Hij heeft zelfs al bij het schrijven rekening gehouden met de anderhalve meter afstand die er mogelijk dan nog altijd van kracht is.
Een droomleven
“Schrijven is een heerlijke hobby!”, zegt Jan Schokker. “Ik lees zelf helemaal niet. Ik gebruik die tijd liever om zelf te schrijven!” Een droomleven? Jan denkt er twee tellen over na: “Dat is eigenlijk wél zo. Ik heb het zelf allemaal gecreëerd. Ik heb altijd alles eruit gehaald wat leuk is. En als je er dan zo van buitenaf naar kijkt, dan heb ik wel een mooi leven. We hebben geluk gehad met een boel dingen, geen nare ziektes of andere rare dingen in de familie gehad. En de klik was altijd goed met de mensen waarmee we samen werkten. Wij zaten in een mooie ‘bubbel’, zoals ze dat tegenwoordig noemen.”
Wel blijkt dat Jan Schokker af en toe wat tijd tekort komt. Zelfs nu hij met pensioen is en het bedrijf nog niet helemaal kan loslaten. “Ik vind het ook gewoon gek om ’s middags niets te doen, of om ineens een stuk te gaan wandelen richting de Kiekenberg of om te gaan schrijven. Dat hoort niet zo, dat deed ik altijd alleen maar ’s avonds!” Eigenlijk wil Jan nog wel eens zo’n groot verbouwproject doen als zijn huidige woning in Nieuwehorne. Maar ja, hij en zijn vrouw wonen er zo prettig en willen er eigenlijk niet meer weg.
Bingewatchen
Inmiddels heeft Jan na zijn pensionering ook het bingewatchen leren kennen. Hij kijkt graag series op Netflix. Denk aan ‘Outlander’ en ‘Bron’, en nu zit hij alweer in het zesde seizoen van ‘Stormvloed’. Waarbij hij en zijn vrouw elkaar regelmatig aankijken: “Nog eentje, dan? Of naar bed?”
Jan heeft zich inmiddels ook opgegeven voor een nieuwe uitdaging: een schildercursus bij Marije Bouman. Tekenen was hem niet vreemd, natuurlijk. En zodra de lockdown voorbij is, gaat hij zich daarom wagen aan het schilderen. “Een nieuwe richting dus, daar heb ik eindelijk tijd voor!”
Door: Janita Baron
