Iris Noordzij uit Jubbega roeit 48 dagen over de Atlantische Oceaan

JUBBEGA - Op 12 december 2021 start de Talisker Whisky Atlantic Challenge waarbij er zo’n vijfduizend kilometer geroeid moet worden om de afstand tussen de Canarische en Caribische eilanden te overbruggen. 

Roeien?! Ja, samen met twee andere vrouwen gaat Iris Noordzij uit Jubbega inderdaad op eigen kracht roeiend de oceaan over. 24 uur per dag, zeven dagen per week roeien om uiteindelijk rond dag 48 gaan finishen.

Hiervoor hanteren de drie dames een zwaar schema. Overdag  twee uur op en twee uur af en in de nacht twee uur rust en een uur roeien. Het klinkt wellicht als een onmogelijke uitdaging, maar Iris weet dat het mogelijk is. Ze heeft het namelijk al eens eerder gedaan!

Row for IMPACT

Iris Noordzij (54) is lid van ‘Row for IMPACT’, een roeiteam bestaande uit drie vrouwen: Iris zelf, Debby Bijl (49) en Bettina de Wild (57). De dames kiezen ervoor om, boven op deze wedstrijd, nóg een doel te stellen. Ze willen binnen 48 dagen aankomen op Antiqua om zo het wereldrecord ‘vrouwen 3’ op hun naam te zetten.

In het gesprek wat we met Iris hebben, werkt haar enthousiasme aanstekelijk. Terwijl de uitdagingen waar ze over spreekt niet mals zijn. Naast het voortdurende roeien wordt het een strijd tegen de elementen, tegen je eigen brein die spelletjes met je gaat spelen én een periode zonder comfort. Je moet op een emmer ‘naar de wc’, je kunt niet rechtop staan, je kunt niet van de boot af én je hebt nauwelijks contact met het thuisfront. Velen van ons zouden wellicht deze challenge niet aandurven, maar voor Iris Noordzij is het allemaal heel normaal, vindt ze zelf. “We hebben hard getraind, ik vertrouw op én geloof in ons team.”

Fanatiek sloeproeister

Wie gaat er schuil achter deze fanatieke sloeproeister, die al jaren meedoet aan toertochten en wedstrijden? Iris Noordzij heeft vier kinderen en twee stiefkinderen en is inmiddels oma van een prachtige kleinzoon. Ze is een zelfstandige sportmasseur met een eigen praktijk aan huis. Bij een meerdaagse toertocht over de Noordzee – enkele jaren geleden - spreekt ze een aantal mannen die mee gaan doen aan de Atlantic Challenge.

Iris: “Hun verhaal heeft mij niet losgelaten. Daarom zocht ik een team en na 2,5 jaar van voorbereiding heb ik met het vierpersoonsteam, de ‘Atlantic Dutchesses’, in 2020 meegedaan met de wedstrijd ‘Talisker Whisky Atlantic Challenge’. We kwamen als eerste vrouwenteam aan, dat was geweldig! Eenmaal terug in Nederland had ik het gevoel dat ik nog niet helemaal klaar was. Ik vónd daar iets op de oceaan; een gevoel van thuiskomen.”

Zelfvoorzienende boot

 Als een bekende haar belt om te vragen hoe het is geweest blijkt zij ook geïnteresseerd om aan deze internationale wedstrijd mee te doen. En zij kent nóg een vrouw die het ook graag wil. “Voor een groter team zijn er wachtlijsten, maar voor een driepersoons team niet. Dus kozen we er voor om ons direct voor te gaan bereiden en aan de voorschriften te voldoen om nog dit jaar mee te kunnen gaan doen”, vertelt Iris

In de voorbereiding kopen de dames een zelfvoorzienende boot. Dat betekent dat er zonnepanelen op de voor- en achterkant zitten, die overdag accu’s opladen. Met de accu’s kunnen ze navigeren en hebben ze verlichting, een autopiloot en de watermaker. Die laatste kan van zeewater drinkwater maken, zo’n twintig liter per uur. Daarnaast wordt elk hoekje en gaatje gevuld met eten. Dat is meestal gevriesdroogd of wat je met water aan kunt maken tot een maaltijd. En er zijn er natuurlijk reserve-onderdelen nodig en een extra set roeiriemen.

Een eigen voedselpakket

Eten is lastig om voor te bereiden, legt Iris uit. “Door het bijna constante roeien verbrand je veel calorieën. Daarnaast gaat je stofwisseling niet ‘uit’ doordat je te weinig rust krijgt door de twee uur op en twee uur af. In die twee uur kun je namelijk ook niet direct gaan slapen. En er zijn taakjes aan boord die gedaan moeten worden”. Daarnaast blijkt er nog een addertje onder het gras te zitten. Uit eigen ervaring weet Iris dat je smaak aan boord gaat veranderen. En wellicht zelfs twee of drie keer gedurende de trip. “Je kunt je nog zo goed voorbereiden, maar je weet nog niet waar je trek in gaat krijgen!” Daarom stellen de dames ieder hun eigen voedselpakket samen met verschillende warme maaltijden én snacks.

Iris: “Tussendoor snack je veel, je kunt alles eten wat je hartje begeert! Normaal gesproken zou ik bijvoorbeeld niet iedere dag chocolade eten, op de boot doe ik dat wél. Sterker nog, ik blijf eten, maar red het bijna nooit om de benodigde 4800 kilocalorieën per dag te eten. We proberen zoveel mogelijk dingen mee te nemen die smakelijk zijn. We nemen alle drie onze eigen pakketjes, dus we kunnen eventueel ruilen op het moment dat de smaken veranderen.” Door de watermaker is er genoeg vers water aan boord voor de overtocht.

Donkere nachten

Een andere probleem zijn de donkere nachten. “De zonsopkomst en zonsondergangen zijn natuurlijk weergaloos. Maar ’s nachts zie je bijna niets. Het is aardedonker als de maan niet schijnt. Dat wil je brein niet accepteren.” Iris legt uit hoe je brein die donkerte gaat invullen met voor jou bekende plaatjes. “Zo zag ik bijvoorbeeld dat ik aan het roeien was op het weiland van mijn zwager. Een andere keer vroeg ik om een blokje aan te geven. Ik zag hem liggen, maar natuurlijk hebben wij zoiets niet aan boord. Mijn roei-collega kwam hierdoor uit haar eigen bubbel en even werd het een bijzonder gesprek. Gelukkig beseften we als snel dat we aan het roeien waren.”

Alleen op de wereld

Hoe is het om midden op de oceaan te zijn? Waar je niemand ziet, ook niet degenen tegen wie je racet? Alleen op de wereld? “Eenmaal op de boot telt het verleden niet meer. Je bent zoals je bent. En met de toekomst houdt je je ook niet echt bezig, de toekomst ligt letterlijk zoveel kilometer voor je. Je komt in het hier en nu terecht. Je bent bezig met de wedstrijd, met hoe het blad het water raakt. Dat is alles. We hebben ook geen uitgebreide of diepgaande gesprekken met elkaar. Tenminste, vorig jaar niet. Hoe het dit jaar met het nieuwe team zal gaan, is natuurlijk gissen.”

De oceaan betekent voor Iris thuiskomen. Thuiskomen bij zichzelf. Er is geen hectiek, alles gaat trager en je bent volledig in het hier en nu. Weliswaar actief bezig, maar ook in een soort meditatieve staat, volgens Iris. “Dat geeft mij een warm gevoel, een gevoel van: het is goed zo.” Dat probeert ze ook mee terug naar huis te nemen. Maar ze raakt het veel te snel weer kwijt door weer mee te gaan in de waan van de dag. “Als bij toverslag is er niemand meer die thuis de was doet. Ik zag die stapel groeien. Hoe deden ze het toen ik op de oceaan was? Nu deed ik het maar weer. Veel te snel heb ik dat goede gevoel, die dromerige staat, weer opgegeven.”

Kom ik terug?

“Je laat iets achter met de vraag: kom ik daar terug? In principe wel, natuurlijk. Daarom trainen we zo veel. Maar ik heb er vorig jaar vóór mijn vertrek wel bewust over nagedacht: wat als ik níét terugkom? Wat ga ik dan nu nog zeggen of doen?”

Iris heeft destijds hulp gehad van iemand die begrafenissen begeleidt. Ze heeft alles geregeld en uitgesproken wat ze moest uitspreken tegen verschillende personen. “Als ik nog iets te zeggen heb, laat mij dat dan nu doen, en niet achteraf in een brief.” Daarnaast wilde ze graag een inspiratiebron zijn voor de kinderen: doe de dingen die je leuk vindt. En is het niet leuk meer? Dan heb je het recht om elementen te veranderen. Het is nooit te laat om een keuze te maken!”

Uiteindelijk is er dan ook maar één conclusie mogelijk: “Ik leef het leven wat ik wil leven. Ik voel mij daar heel erg goed bij!”

Mentelity Foundation

Met hun reis willen de drie sloeproeiers ‘impact maken’ voor de Mentelity Foundation van wijlen Bibian Mentel, verklaart Iris Noordzij. ‘Wij zijn enorm onder de indruk van het werk en de bevlogenheid van de foundation van Bibian Mentel. Om te denken in mogelijkheden, wat kan wel? In het JUMP project is er aandacht voor een extra sportprothese voor kinderen en jongvolwassenen. Nu wordt door de zorgverzekeraar slechts een dagelijkse prothese vergoed, maar met een sportprothese kunnen gehandicapte kinderen meesporten met andere kinderen. In de geest van Bibian Mentel volgen wij onze passie en gaan we iets doen wat wij écht leuk vinden: roeien! En, het is fijn om geld op te halen en te overhandigen aan de Foundation om zo het leven voor kinderen met een handicap beter te maken.”

Bibian Mentel (1972-2021) was een Nederlandse snowboardster. Zij werd zes keer Nederlands kampioen op het onderdeel halfpipe en zeven maal Nederlands kampioen snowboardcross, de laatste keer ruim een half jaar na amputatie van haar rechterbeen. Ze was drievoudig paralympisch kampioen en viervoudig para-wereldkampioen. Naast haar sportloopbaan zette ze zich in om kinderen en jongvolwassenen met een beperking aan het sporten te krijgen.

Door: Janita Baron