Friese natuur- en milieuorganisaties: actie nodig om Fryslân klimaatbestendig te maken

FRYSLAN - Een groot aantal Friese natuur- en milieuorganisaties roepen de provincie en het Wetterskip op om snel aan de gang te gaan met het uitvoeren van maatregelen om Fryslân voor te bereiden op de effecten van klimaatverandering. 

Uit de visie ‘Fryslân Klimaatbestendig 2050+’ van beide overheden die momenteel ter inzage ligt, blijkt dat er grote uitdagingen op Fryslân afkomen: de provincie wordt in de toekomst steeds droger en heeft te maken met grote piekbuien. Het huidige watersysteem kan dit niet aan. Daardoor treedt er schade op voor natuur en landbouw en staat de veiligheid onder druk. Bij de uit te voeren maatregelen pleiten de organisaties ervoor om maatregelen te treffen die passen bij een natuurlijker (water)systeem, zoals hogere en flexibelere (grondwater)peilen en het vasthouden van meer water.

Blauwe omgevingsvisie

Momenteel ligt de blauwe omgevingsvisie Fryslân Klimaatbestendig 2050+ van het Wetterskip Fryslân en provincie Fryslân ter inzage. Hierin wordt voorgesteld om water en bodem sturend te maken in de ruimtelijke inrichting van Fryslân. Dit uitgangspunt ondersteunen de Friese Milieu Federatie, It Fryske Gea en Natuurmonumenten van harte. Hans van der Werf, directeur Friese Milieu Federatie (FMF): “Niet alles kan meer op alle plekken. We moeten echt leren te leven met water. Ruimtelijke ingrepen zoals woningbouw en energieopwekking en landbouw moeten meer afgestemd worden op het watersysteem. Daarvoor is het belangrijk om nu keuzes te maken.” De keuzes in de Blauwe Omgevingsvisie moeten landen in de plannen van gemeenten, maar ook in het nieuwe provinciaal programma voor het landelijk gebied en de toekomstige gebiedsprocessen.

Natuurlijke principes leidend voor de keuzes

De Friese natuur- en milieuorganisaties zijn van mening dat je de natuur als klimaatadaptieve- en toekomstvaste oplossing kunt zien. Henk de Vries, directeur van It Fryske Gea: “Ga niet investeren in technische oplossingen zoals dijken, stuwen en gemalen, maar ga uit van natuurlijke principes die meerdere doelen dienen. Uiteraard binnen de gewenste veiligheidskaders. Denk hierbij aan het invangen van slib om de Waddenkust van Fryslân mee te laten stijgen met de zeespiegel en aan de regulerende functie van natuur bij het opvangen van neerslagtekorten en -overschotten.”

Nu al aan de slag

In de blauwe omgevingsvisie ligt de focus op 2050, maar dat betekent nu al beginnen met het treffen van maatregelen, aldus de natuur- en milieuorganisaties. Dat geeft niet alleen duidelijkheid aan eigenaren en grondgebruikers, maar heeft ook meteen een klimaatadaptief effect. Een voorbeeld hiervan is het verhogen van het grondwaterpeil in het veenweidegebied op plekken waar het kan en waar grondeigenaren mee willen werken. Uiteraard met afdoende compensatiemaatregelen en een goed werkend grondinstrumentarium. Zet ook in op water vasthouden op meer plekken, zoals in de beekdalen, zodat droogte in de zomer minder overlast geeft. En wees wat betreft huidige en voorgenomen woningbouwplannen kritisch of woningbouw op bepaalde locaties überhaupt wenselijk is en of deze plannen niet moeten worden aangepast.