Bibliotheek en Caleidoscoop bieden gratis sociaal juridische dienstverlening
Algemeen
HEERENVEEN - Bibliotheken Mar en Fean en steunpunt de Barones van welzijnsorganisatie Caleidoscoop hebben de handen ineengeslagen.
Dankzij de samenwerking breidt de sociaal juridische dienstverlening uit naar de bibliotheken in Heerenveen, Akkrum en Jubbega. Vrijwilligers houden elke dinsdagmiddag tussen half twee en half drie in de drie vestigingen spreekuur. De laagdrempelige ondersteuning bij belastingaangiften, het aanmaken van bijvoorbeeld een DigiD en aanvragen zorg- of huurtoeslag is voor mensen met een kleine beurs die moeite hebben met de ambtelijke taal of de ingewikkelde regelgeving. In de afgelopen jaren heeft de Barones vanuit wijkcentrum de Kempenaer al heel wat inwoners van Heerenveen geholpen.
Van een plek waar het alleen draait om boeken lenen, verandert de bibliotheek steeds meer in een ontmoetingsplaats en gemeenschapscentrum. Volgens manager Tineke Boersma van Bibliotheken Mar en Fean past de sociaal juridische ondersteuning heel goed in die trend. ‘Iedereen die daarbij een steuntje in de rug nodig heeft, kan bij ons terecht.’ Voor vragen over de digitale overheid konden burgers al langer aankloppen bij de bibliotheken. ‘We verwezen door naar de Barones als er hulp nodig was bij het regelen van een DigiD. De vrijwilligers van het steunpunt mogen dat wel doen, onze medewerkers niet met het oog op de privacy.’
Om die reden denkt Boersma dat het voor mensen die in de papieren rompslomp verdwalen een uitkomst is dat de hulp onder een dak plaatsvindt. ‘Anders worden ze van het kastje naar de muur gestuurd, dat willen we door samen te werken voorkomen.’ De komst van het sociaal juridisch steunpunt sluit aan bij de computer- en taalcursussen die de bibliotheken al verzorgen. ‘Er zijn nog altijd mensen die geen DigiD hebben of email, die niet taalvaardig zijn. Daar zit vaak een heel verhaal achter.’ Laagdrempelig advies kan hen helpen om die hulp of financiële ondersteuning waar ze recht op hebben te krijgen. ‘We zijn er voor iedereen.’
Bart Koet van Caleidoscoop is de coördinator van de vrijwilligers van steunpunt de Barones. ‘Er gaat helaas het nodige mis in de contacten tussen overheid en burgers, niet iedereen is op de hoogte van zijn of haar rechten of beschikt over de vereiste vaardigheid’, legt hij uit. Iedere mogelijkheid om de reikwijdte van de Barones te vergroten juicht hij om die reden toe. ‘Heel vaak weten wij een oplossing te vinden. De toenemende tweedeling in de samenleving leidt onnodig vaak tot schrijnende situaties.’ Als de problemen juridische bijstand vereisen, kunnen de vrijwilligers doorverwijzen. ‘We beschikken over een uitgebreid netwerk.’
De laatste jaren nemen de sociaal juridische hulpvragen in zwaarte toe, signaleert Koet. Het betreft complexe zaken als schuldhulpverlening, problemen met belasting of uitkering. Daarnaast kloppen in toenemende mate nieuwe Nederlanders aan voor hulp en bijstand. ‘Zij hebben een achterstand in taalvaardigheid die hen bij het regelen van aanvragen parten speelt.’ De Barones werkt momenteel met vijftien vrijwilligers die goed uit de voeten kunnen met sociaal juridische vragen. Zij gaan ook de spreekuren in de bibliotheken verzorgen.
Ferdinand is inmiddels ruim twee jaar actief als vrijwilliger bij de Barones. Hij heeft bij een bank gewerkt en ervaring met notarieel recht. ‘Het is heel dankbaar werk om mensen die niet vaardig zijn te kunnen helpen. Ze zeggen vaak wel honderd keer dankjewel.’ Hij onderschrijft het belang om zo laagdrempelig mogelijke hulp te bieden. ‘Mensen kunnen beter tien keer onze hulp vragen dan één keer in de problemen komen. Wij proberen bij te sturen voordat het mis gaat. Alle burgers moeten kunnen krijgen waar ze recht op hebben.’
Voor Christa, die de administratie van de Barones verzorgt, is het belangrijk ‘dat iedereen gelijke kansen op deze wereld heeft. Ook als je weinig geld hebt’. Zij ziet dat mensen die om hulp aankloppen vastlopen in de formulieren, bureaucratie en toenemende digitalisering. ‘Wij garanderen geen oplossing, maar doen wel ons best iets te betekenen.’
Al tijdens zijn werk als administrateur voor een transportbedrijf ontdekte Johan dat hij aardigheid had in het verzorgen van belastingaangiften. Hij is uitgegroeid tot een specialist fiscale zaken bij de Barones. ‘Voor een klant ga ik door het vuur als de belastingdienst fout zit’, vertelt hij. ‘Vaak zijn de aangiften heel eenvoudig. Voor mij is het verbazingwekkend hoeveel mensen moeite hebben met hun belastingzaken of niet weten waar ze recht op hebben. Elke gepensioneerde met een klein pensioen kan iets terugkrijgen. Dat geldt ook voor zorgtoeslag of mensen die te duur wonen. Als ik iets kan betekenen zijn mensen dolgelukkig. Dat is waarom ik al vijftien jaar als vrijwilliger actief ben. Ik doe het om mensen te helpen.’
