100 jaar Abe Lenstra: ‘Hij beheerste eigenlijk alles’

Algemeen
Afbeelding

HEERENVEEN - Het is vandaag precies 100 jaar geleden dat Abe Lenstra is geboren. De beste Friese voetballer ooit kwam in Heerenveen op de wereld als zoon van Mindert Jans Lenstra en Janke Suierveld.

 ’Hij kon eigenlijk alles’, zegt Johann Mast, journalist bij de Leeuwarder Courant en schrijver van het boek Abe.

Dat Abe Lenstra de beste Friese voetballer ooit is, staat volgens Mast buiten kijf. De vraag is hoe groot Abe daarbuiten was: ‘Cruijff wordt natuurlijk ook altijd genoemd. Dat snap ik wel, die heeft buiten Nederland ook nog heel veel laten zien. Bij Abe blijft de tragiek: hij was een wereldvoetballer in Nederland, maar hij heeft nooit in het buitenland gespeeld. Dat had hij eigenlijk wel moeten doen.’

Lenstra maakte als 15-jarige jongen zijn debuut in het eerste elftal van Heerenveen en speelde later in zijn carrière nog voor SC Enschede en Enschedese Boys. Maar dus nooit buiten Nederland. ‘Hij heeft wel heel veen aanbiedingen gehad in zijn carrière’, vertelt Mast. ‘Uit Italië, uit Frankrijk. Maar hij is hier gebleven. In Heerenveen had hij een goede plek op het gemeentehuis, hij had eigenlijk genoeg geld. Hij zat hier heel goed.’

De meeste Nederlandse voetballers die na de oorlog naar het buitenland gingen, hadden het niet zo breed, vertelt Mast. ‘Zij wilden dan voor het geld wel naar het buitenland. Abe had het geld niet nodig en hij was niet heel avontuurlijk. Dus hij wilde wel, maar hij zei: zet het geld dan maar op m’n rekening. Die garantie konden ze hem niet geven, dus hij koos voor zekerheid bij Heerenveen.’

Hoe goed Abe ook was, het voetbal was voor hem een prachtige bijzaak zegt Mast. ‘Zijn familie was voor hem heel belangrijk. Ik heb vandaag een verhaal met zijn dochter in de krant, daar blijkt dat ook uit. Voetbal was voor hem belangrijk, maar niet zo belangrijk dat hij per se naar het buitenland wilde.’

Waaruit blijkt dat Abe zo goed was? ‘Hij beheerste eigenlijk alles. Hij kon met beide voeten hard schieten, je kon eigenlijk niet zien dat hij rechtspoot was. Hij kon ook heel goed koppen. En hij kon, net als Cruijff, andere spelers beter maken. Hij las het spel heel goed, hij liet anderen beteren spelen.’

In tegenstelling tot bijvoorbeeld Maradona stond Abe niet zo in de schijwerpers. ‘Abe was ook wel een vedette, maar Maradona was dat wereldwijd. Abe werd ook aanbeden, maar veel minder grootschalig. Dat is onvoorstelbaar. Abe was heel nuchter en is eigenlijk altijd een nuchtere Fries gebleven. Toen hij in Enschede speelde, stonden er groepen mensen voor z’n deur en kwamen er bussen voor z’n huis langs om te zien waar hij woonde. Maar hij veranderde er niet van. Hij bleef altijd zichzelf, waarbij z’n familie hem ook steunde.’

Lenstra stopte in 1963 als actief voetballer. In 1977 heeft hij drie hersenbloedingen gehad, maar daarvan herstelde hij redelijk goed, zegt Mast. ‘Hij kon later weer een beetje lopen, het ging eigenlijk steeds een beetje beter. Zijn overlijden in 1985 kwam heel onverwacht. Dat kam ook niet door die hersenbloedingen, maar door een harstilstand. Dat kwam heel onverwacht, hij heeft daarvoor nog heel wat mooie jaren in Heerenveen gehad met zijn vrouw Hiltje.’

Op vrijdagavond 27 november om 20.15 uur, de dag dat Abe Lenstra 100 jaar oud zou zijn geworden, zendt Omrop Fryslân een interview uit dat Willem Duys in 1971 had met Abe in zijn beroemde programma Voor de vuist weg.

De documentaire Dûnser mei de bal - 100 jier Abe Lenstra wordt op 28 november uitgezonden op NPO2 om 15.30 uur (herhaling zondag 29 november om 13.10 uur). Op zondag 29 november om 17.00 uur is de film te zien bij Omrop Fryslân (herhaling op elk uur).