25 jaar De Kromme Knilles Sjongers “In twee jaar corona is er niemand afgehaakt”

AKKRUM - Het is een vrolijk groepje, De Kromme Knilles Sjongers uit Akkrum. Ze hebben er alle reden voor: het shantykoor bestaat dit jaar 25 jaar. Dat wordt in september in eigen kring gevierd, met partners. De buitenwacht mag een compleet nieuw repertoire én tenue tegemoet zien.

De naam ‘Kromme Knilles’ is onlosmakelijk verbonden met Akkrum, genoemd naar de kronkelige waterloop bij Oude Schouw. Ernst Beek, vanaf het begin lid van het shantykoor: “We hadden in 1997 een feestje bij de zeilvereniging en zongen toen een toepasselijk lied. Dat viel zo goed bij het publiek - zei iedereen - dat het plan voor een shantykoor bij ons ontstond.” Ons, dat waren de leden van watersportvereniging AWS-Eendracht. Ze kenden elkaar al van het zeilen.

Gezelligheid als rode draad

In die periode bloeiden bovendien overal shantykoren op. Het liep storm met de bezetting. Dat merkte ook Jan Visser, die nu met Ernst Beek de werving doet: “Toen ik in 2002 in Nes kwam wonen en het koor had gehoord, gaf ik me meteen op. Maar er was een wachtlijst, ik heb nog een jaar moeten wachten!  Nu hebben we genoeg leden, al hopen we in de toekomst op jongere aanwas.” Waarna oprichters Jan de Jong en Jan Hoekstra in koor toevoegen: “We zijn als vijftigers gestart en er zijn nog mannen van het eerste uur bij. Dus reken maar uit.”

De Kromme Knilles Sjongers hadden al snel zo’n achttien optredens per jaar. Tot 2020. Toen mochten ze wegens corona niet meer bijeenkomen om te zingen. “Dat ‘toontje lager’ was een bittere pil”, zegt Jan de Jong, voorzitter van het koor. “We zijn nu ook onze oefenruimte kwijt. In Mienkipssintrum  Leppehiemwonen kwetsbare ouderen, dus ze bieden ons voorlopig geen plek. We oefenen nu in Jirnsum in de vroegere rooms-katholieke kerk.” Toepasselijk in het koor van de kerk. Daar zijn ze blij mee, maar soms is het lastig. Bij optredens moet de apparatuur mee heen en weer gesleept worden. “Maar we zijn een hechte groep, in die twee jaar corona is er niemand afgehaakt!”, roept Jan Visser.  Dat is bij meerdere andere koren wel gebeurd, weet hij.

Het repertoire van het koor is veelzijdig: naast shanty’s staan er ballades, folksongs en meezingers op de lijst. Dit shantykoor drijft op saamhorigheid, dat is duidelijk. Jan Hoekstra: “Klopt. Gezelligheid loopt als een rode draad door ons koor. We hebben allemaal lol in zingen, of het nou in één-, twee- of driestemmig is of in het Fries, Duits, Engels of Italiaans, het moet bij ons passen.”

Slavenkoor

Maar wacht… Italiaanse zeemansliederen? Werden shantyliederen oorspronkelijk niet door zeelui gezongen om het zware werk aan boord te ondersteunen? Ernst Beek, met een knipoog: “Klopt! De Italianen met roversbloed hebben vast het ruime sop gekozen!”

Ofschoon ze een groot repertoire aan shantyliederen hebben, zijn er altijd situaties waarbij ze iets  anders moeten zingen.  Jan Visser: “We hebben weleens kerstversjes op school en op kerstmarkten gezongen en bij de Terptsjerke in Akkrum die het 250-jarig bestaan vierde. Dat vraagt om iets anders. Voor elke gelegenheid hebben we passende kleding, zelfs een monnikspij! We hebben een T-shirt of polo gehad, een fleece en straks weer een nieuwe outfit, altijd met logo. Een spijkerbroek hebben de mannen zelf. En keurige zwarte schoenen.  Eenheid van tenue is je visitekaartje!”

Ze hebben in die 25 jaar al veel bijzondere dingen meegemaakt. Jan Hoekstra: “Bij de gondelvaart in Aldeboarn voeren wij mee op de gondel Va Pensiero, het beroemde Slavenkoor van Verdi. Wij maar zingen. Die gondel won de eerste prijs ook nog!”

Beroemdheden

Het koor heeft met illustere Friezen samengewerkt. Jan de Jong: “Toen Foppe de Haan nog bij ons zat - vóór hij Jong Oranje trainde - díe opende deuren voor ons!” Dan zaten ze ineens bij DWDD voor een ultrakort liedje, of ze traden in Hilversum op met Gé Reinders Bloasmuziek. Friezen en Limburgers, het verstond elkaar muzikaal gesproken uitstekend. Eens zong Anneke Douma mee en ook Rients Gratema trad wel met hen op. Of neem de gebroeders Anker, die met de stichting Akkrum-Nes Centraal zowel dorp als koor enorm hebben gepromoot. Mede daardoor kent Akkrum zijn eigen Shantyfestival, met zo’n tien deelnemende koren, altijd op de eerste zaterdag van september. Met zoveel publiek dat je over de hoofden kunt lopen.

Weer los!

De Kromme Knilles Sjongers lopen nu warm voor het nieuwe seizoen. Nog steeds onder koorleiding van Piet van der Broeck die de ploeg, na het penningmeester- en voorzitterschap, als dirigent weet te bezielen. Er is al minstens één nieuwe fan bij: de buurvrouw van de kerk, die kwam luisteren en bewonderend riep: “Geweldig, en dat allemaal uit het hoofd!” De heren hebben maar gezwegen over het autocue scherm boven de dirigent… een scherm dat overigens wordt omgedraaid als de zaal mag meezingen.

Inmiddels worden de Sjongers alweer volop gevraagd en het regent markten, festivals en braderieën waar ze welkom zijn. Daarnaast kunnen ze altijd rekenen op een dankbaar gehoor in verzorgingstehuizen. Kortom: De Kromme Knilles Sjongers zijn na twee jaar coronacrisis weer los!

Door: Alie Rusch